«Για την καρδιά και το συκώτι του», Λένα Διβάνη

Εκδότης: Εκδόσεις Πατάκη

Σελ. 107 

Η πολυγραφότατη Λένα Διβάνη αυτή τη φορά μάς δίνει τη νουβέλα «Για την καρδιά και το συκώτι του». Όπως υπονοεί και ο τίτλος του βιβλίου, πρόκειται για μια ιστορία που έχει να κάνει με τη δωρεά των οργάνων κάποιου που είναι κλινικά νεκρός. 

Αυτός ο κάποιος, ο κλινικά νεκρός, στην ιστορία είναι ο Χάρης ή ο Μπάμπης ή ο Χαραλάμπης. Η κάθε μια από τις γυναίκες που ήταν έξω από την εντατική τον αποκαλεί και διαφορετικά. Για την κάθε μια από αυτές ήταν και ένας άλλος. Ένας άπιστος και αδιάφορος σύζυγος για τη γυναίκα του. Ένας γλυκύτατος άντρας για την ερωμένη του. Και για τη μάνα του...ε, για τη μάνα του ο γιος της που, όποιος και να ήτανε, όπως και να ήτανε, δεν έπαυε να είναι το σπλάχνο της. Αυτός ο τύπος λοιπόν, όπως αποδεικνύεται μέσα από την αφήγηση, μόνο για την πάρτη του νοιαζότανε. Ήτανε σαν να ζούσε διαφορετικές ζωές με την κάθε μια τους. Σαν να είχε διαφορετικές προσωπικότητες. Σαν να άλλαζε προσωπεία για κάθε περίσταση. 

Η αφήγηση αναπτύσσεται μέσα από τους έντονους, ζωντανούς, σε ένα ενίοτε σουρεάλ κλίμα, διαλόγους των γυναικών. Από την αρχή μέχρι το τέλος, έχουμε διαλόγους που μας κάνουν να σκεφτούμε πως εύκολα θα μπορούσε να είναι και ένα σατιρικό θεατρικό έργο.  

Διαβάζοντάς το, που διαβάζεται εύκολα σε ένα απόγευμα, ηχούν στα αφτιά του αναγνώστη οι φωνές ή οι τσιρίδες των γυναικών που συζητούν για την τύχη των οργάνων του κλινικά νεκρού πρωταγωνιστή της ιστορίας. Για τα καλά ή τα κακά του, τα προτερήματα και τα ελαττώματά του. Την ώρα που η μια τον περίμενε διακαώς να αφήσει τον κόσμο αυτό, ενώ την ίδια ώρα η άλλη δεν μπορούσε να δεχτεί σε καμιά περίπτωση να αναφέρονται γι’ αυτόν σε χρόνο παρελθοντικό. Οι τραγελαφικής θεματολογίας αυτοί διάλογοι ηχούσαν στα δικά μου αφτιά σαν τσιρίδες γυναικών, όπως ας πούμε σε κάποια σίριαλ που παρακολουθούμε διαλόγους από τσιριχτές γυναικείες φωνές που υποτίθεται θα πρέπει να εκτιμήσουμε θετικά το δήθεν χιούμορ ή αυτοσαρκασμό ή δεν ξέρω τι, που υποτίθεται αποπνέουν και να ξεκαρδιστούμε στα γέλια. Για να είμαι ειλικρινής, δεν γέλασα, αλλά κουράστηκα λίγο. 

Η αλήθεια είναι πως είναι ένα κείμενο που διαβάζεται γρήγορα. Μέσα από αυτό, έχει ενδιαφέρον να παρακολουθείς τόσο τη συμπεριφορά του άνδρα συζύγου, εραστή και γιου όσο και αυτή των τριών γυναικών. Μια σπουδή, ας πούμε στην ψυχολογία των τεσσάρων χαρακτήρων που δημιούργησε η συγγραφέας.

Παράλληλα, μεγάλο ενδιαφέρον είδα και στο αλληγορικό κομμάτι του κειμένου. Δηλαδή, στην παρουσία του ανθρωπίνου ομοιώματος με τα ζωτικά όργανα, αυτού που απεικονίζεται και στο εξώφυλλο του βιβλίου, που κρατούσαν στα χέρια τους οι γυναίκες κατά τη διάρκεια των συζητήσεών τους. 

Δεν θα έλεγα πως είναι ένα κείμενο που εύκολα μπορεί να ταυτιστεί κάποιος ή να σκεφτεί πως πρόκειται για ιστορίες της διπλανής πόρτας. Ωστόσο, κρύβει κάποιες αλήθειες. Εγώ, το βρίσκω παρατραβηγμένο, με χιούμορ επίσης παρατραβηγμένο. Ναι, συμφωνώ πως η υπερβολή είναι συχνά εργαλείο, τεχνική στη γραφή και εδώ μάλιστα που όλα εκτυλίσσονται μέσα σε μια σουρεαλιστική ατμόσφαιρα και η εξέλιξη είναι τραγική ή έστω τραγελαφική. Πάλι, δεν είδα σ’ αυτό τον κόσμο της εποχής μας, Ίσως πάλι εγώ να ζω σε ένα άλλο σύμπαν!

Αναζητήστε το στο βιβλιοπωλείο Parga εδώ.

lasithiotakisa@sppmedia.com 

Από το οπισθόφυλλο: Η σύζυγος, η ερωμένη και η μάνα ενός κλινικά νεκρού άντρα μάχονται μέχρι τελικής πτώσεως μεταξύ τους για το ποια δικαιούται να δώσει (ή να αρνηθεί να δώσει) τα όργανά του για μεταμόσχευση. Στην ουσία μάχεται η καθεμιά να αποδείξει ότι ο άντρας είναι δικός της, ενώ στην πραγματικότητα και οι τρεις ικανοποιούσαν απλώς τις ανάγκες του. Εκείνος, όσο ζούσε, δεν ανήκε παρά μόνο στον εαυτό του. Εκείνες όμως στροβιλίζονται απλώς σαν δορυφόροι γύρω του ακόμα και μετά τον θάνατό του. Η μάχη τους θα έχει πολλές ανατροπές και μοιραίο τέλος.

Για τη συγγραφέα: Η Λένα Διβάνη ήταν καθηγήτρια της Ιστορίας Εξωτερικής Πολιτικής στη Νομική Σχολή Αθηνών μέχρι που παραιτήθηκε το 2022. Έχει δημοσιεύσει πέντε ιστορικές μελέτες και πολλά άρθρα για τη σύγχρονη Ελλάδα και τη σχέση της με τις Μεγάλες Δυνάμεις και τους Βαλκάνιους γείτονές της. Παράλληλα έχει δημοσιεύσει δώδεκα μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων, που έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχουν διασκευαστεί για την τηλεόραση, έναν συγκεντρωτικό τόμο με τα θεατρικά της έργα και τέσσερα παιδικά βιβλία. Τα βιβλία της Εδαφική ολοκλήρωση της Ελλάδας, 1830-1947 και Ζευγάρια που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας (Εκδόσεις Πατάκη, 2019) έχουν διασκευαστεί σε σενάριο και έχουν παρουσιαστεί από την ίδια στο Cosmote History. Από τις Εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία της Το πικρό ποτήρι: Ο Καποδίστριας, η Ρωξάνδρα και η Ελλάδα (2020), Ονειρεύτηκα τη Διδώ (2022), Εργαζόμενο αγόρι (2023, νέα έκδοση), Για την καρδιά και το συκώτι του (2023). Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και αντιπρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου και του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Λόγου. Στις ελεύθερες ώρες της γυρίζει τον κόσμο με τα πόδια.